Είναι τα πρώτα δόντια του ανθρώπου, είκοσι (20) στο σύνολό τους, τα οποία αρχίζουν να εμφανίζονται στο στόμα του παιδιού τον έβδομο μήνα, μετά την γέννηση και η ανατολή τους συμπληρώνεται περίπου τον εικοστό τέταρτο μήνα (η εμφάνιση μέσα στο στόμα και των είκοσι νεογιλών δοντιών).
Μέχρι την ηλικία των 6 -7 χρόνων διατηρούνται στη στοματική κοιλότητα, οπότε αρχίζει η σταδιακή απόπτωσή τους και η αντικατάσταση από τα μόνιμα δόντια, τα οποία είναι συνολικά τριάντα δύο (32) Το τελευταίο νεογιλό δόντι πέφτει από το στόμα περίπου στην ηλικία των 12 χρόνων
Η χρονολογική ανάπτυξη των νεογιλών δοντιών είναι:
6ος - 7ος μήνας κεντρικός τομέας κάτω γνάθου
7ος μήνας πλάγιος τομέας κάτω γνάθου
7ος - 8ος μήνας κεντρικός τομέας άνω γνάθου
8ος - 9ος μήνας πλάγιος τομέας άνω γνάθου
12ος - 16ος μήνας πρώτος γομφίος άνω γνάθου
18ος - 20ος μήνας πρώτος γομφίος κάτω γνάθου, κυνόδοντας άνω γνάθου, κυνόδοντας κάτω γνάθου
2 - 2,5 χρόνος δεύτερος γομφίος άνω γνάθου, δεύτερος γομφίος κάτω γνάθου
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση που το παιδί σας μέχρι την ηλικία του 1ου έτους δεν εμφανίσει δοντάκια πρέπει να επισκεφτείτε επειγόντως τον οδοντίατρο
Η χρονολογική ανάπτυξη των μονίμων δοντιών είναι:
6ος - 7ος χρόνος κεντρικός τομέας κάτω γνάθου, πρώτος γομφίος άνω γνάθου, πρώτος γομφίος κάτω γνάθου
7ος - 8ος χρόνος κεντρικός τομέας άνω γνάθου, πλάγιος τομέας κάτω γνάθου
8ος – 9ος χρόνος πλάγιος τομέας άνω γνάθου
10ος – 11ος χρόνος πρώτος προγόμφιος άνω γνάθου
10ος – 12ος χρόνος κυνόδοντας κάτω γνάθου, πρώτος προγόμφιος κάτω γνάθου, δεύτερος προγόμφιος άνω γνάθου
11ος – 12ος χρόνος κυνόδοντας άνω γνάθου, δεύτερος προγόμφιος κάτω γνάθου
12ος – 13ος χρόνος δεύτερος γομφίος άνω γνάθου, δεύτερος γομφίος κάτω γνάθου
17ος – 21ος χρόνος τρίτος γομφίος άνω γνάθου, τρίτος γομφίος κάτω γνάθου
Η στοματική υγειινή ξεκινά από τη στιγμή που ανατέλλει το πρώτο δοντάκι (4-6 μηνών συνήθως, αν και αποκλίσεις στο χρονικό αυτό διάστημα είναι παραδεκτές). Ακόμη και αν υπάρχει ένα δόντι πρέπει να καθαρίζεται με τυλιγμένη στο δάκτυλο βρεγμένη γάζα.
Όταν υπάρχουν περισσότερα δόντια είναι δυνατή η χρήση παιδικής οδοντόβουρτσας.
Μέχρι τα 2,5-3 έτη ο καθαρισμός γίνεται μόνο με νερό, γιατί μέχρι τότε είναι συχνό φαινόμενο η κατάποση της οδοντόκρεμας και η λήψη υπερβολικής ποσότητας φθορίου.
Μια καλή συνήθεια είναι οι γονείς να βουρτσίζουν τα δόντια τους παρέα με τα παιδιά τους, πρωί και βράδυ.
Είναι σημαντικό το παιδί να μάθει να βουρτσίζει χωριστά τα πάνω και τα κάτω δόντια και να ακολουθεί μια σειρά ώστε να φτάσει μέχρι και το τελευταίο δόντι, για ένα ολοκληρωμένο και σωστό βούρτσισμα.
Για τα μπροστινά δόντια, δείξτε του να κινεί την οδοντόβουρτσα από τα ούλα προς τα δόντια, ενώ για το πίσω μέρος των δοντιών του καλό είναι να μάθει να χρησιμοποιεί την οδοντόβουρτσα κάθετα.
Ανανεώστε την οδοντόβουρτσα του παιδιού κάθε 3 μήνες, όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί. Γιατί μετά το διάστημα αυτό, η οδοντόβουρτσα έχει φθαρεί και δεν πληροί τους κανόνες υγιεινής.
Αν το παιδί πέρασε ένα κρυολόγημα ή επέστρεψε από την κατασκήνωση, αλλάξτε την οδοντόβουρτσά του, για να αποφύγετε τη μεταφορά μικροβίων.
Δείξτε στο παιδί πώς να καθαρίζει με νήμα τα μεσοδόντια διαστήματα.
Το νήμα απομακρύνει τα κατάλοιπα των τροφών και την πλάκα, που βρίσκονται ανάμεσα στα δόντια, εκεί όπου δεν εισχωρεί η οδοντόβουρτσα. Γι αυτό πρέπει να αρχίσετε να καθαρίζετε τα δόντια των παιδιών σας με νήμα από τα τέσσερα χρόνια τους και από τα οκτώ και μετά πρέπει να το κάνουν μόνα τους.
Τον αποτελεσματικό καθαρισμό των δοντιών φροντίζουν οι γονείς.
Πηγαίνετε το παιδί σας κάθε 6 μήνες στον οδοντίατρο, για τον έλεγχο της στοματικής του υγείας και την τοπική εφαρμογή φθορίου στα δόντια του παιδιού. Η χρήση του φθορίου πρέπει να γίνεται μετά από συνεννόηση με τον ειδικό οδοντίατρο όπως αυτός είναι σε θέση να κρίνει από ποια ηλικία θα δώσει τροχίσκους φθορίου ή θα κάνει τοπικές φθοριώσεις στο ιατρείο του.
Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ΠΡΟΛΗΨΗ παρά ΘΕΡΑΠΕΙΑ.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΟΓΙΛΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ
Τα παιδικά δόντια είναι σημαντικά για πολλούς λόγους:
- Είναι απαραίτητα για τη σωστή ανάπτυξη της ομιλίας.
- Βοηθούν τα παιδιά να μασήσουν φυσιολογικά
- Διατηρούν τον χώρο για την ανατολή και καθοδήγηση στην σωστή θέση των μονίμων δοντιών
- Δόντια χαλασμένα επηρεάζουν τη γενική υγεία και τη διάθεση του παιδιού, προκαλώντας πόνο και, μερικές φορές, πυρετό. Παιδιά με αποστήματα παρουσιάζουν συχνά μικρότερο βάρος από το κανονικό.
- Βοηθούν στην φυσιολογική ανάπτυξη των οστών και των μυών των γνάθων
- Γερά παιδικά δόντια δίνουν ένα όμορφο χαμόγελο στο παιδί και το βοηθούν στην εικόνα πού έχει για τον εαυτό του. Γενικά, επηρεάζουν την γενική εμφάνιση και ψυχολογική κατάσταση του παιδιού.
Συχνές Ερωτήσεις
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΜΦΡΑΞΕΙΣ (SEALANTS):
Τα sealants είναι μία λεπτή επικάλυψη από πλαστικό, η οποία τοποθετείται στις βαθιές σχισμές των πίσω δοντιών οι οποίες είναι οι πλέον ευαίσθητες στη τερηδόνα. Τα δόντια που είναι κατάλληλα για sealants είναι οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι που ανατέλουν στα 6 χρόνια καθώς και οι προγόμφιοι και οι δεύτεροι μόνιμοι γομφίοι που ανατέλουν στα 12 χρόνια. Τοποθετούνται μία φορά αλλά θα πρέπει να ελέγχονται κάθε 6-8 μήνες μια και όσο θα παραμένουν άθικτα στη θέση τους θα προσφέρουν απόλυτη προστασία (100%) από τη τερηδόνα.
Τι Πρέπει να Κάνω αν το Παιδί μου Σπάσει ή Χάσει κάποιο Δόντι του;
Για οποιονδήποτε τραυματισμό στο στόμα του παιδιού σας πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με τον οδοντίατρό σας, ο οποίος θα εξετάσει το πρόβλημα και θα αποφασίσει για τη θεραπεία του.
Αν το παιδί σας πονάει μετά από τραυματισμό στα δόντια πρέπει να το πάτε αμέσως στον οδοντίατρο. Μπορεί να χρειαστεί κάποιο παυσίπονο πριν από το ραντεβού σας. Αν είναι δυνατόν, φυλάξτε το τμήμα του δοντιού που έχει σπάσει και πάρτε το μαζί σας στον οδοντίατρο.
Αν κάποιο δόντι έχει βγεί από τραυματισμό πηγαίνετε το δόντι αυτό στον οδοντίατρο το ταχύτερο δυνατόν. Μην το καθαρίσετε και διατηρείστε το σε νερό ή γάλα μέχρι να το πάτε. Δεν αποκλείεται να μπορεί να επανατοποθετηθεί το δόντι στο στόμα του παιδιού σας. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται αναφύτευση.
Η ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για να αποκτήσει το παιδί σας γερά και ανθεκτικά δόντια. Η διατροφή ενός παιδιού πρέπει να περιλαμβάνει όλη την κλίμακα των βιταμινών και των μετάλλων, μεγάλες ποσότητες ασβεστίου και φωσφόρου καθώς και τις κατάλληλες δόσεις fluoride.
Το fluoride είναι ο καλύτερος σύμμαχος για την προστασία των δοντιών του παιδιού σας. Ο μεγαλύτερος εχθρός τους είναι τα μπισκότα, οι καραμέλες, τα αναψυκτικά, τα τσίπς. Η ζάχαρη και το άμυλο που περιέχουν, συνδυάζονται με την πλάκα των δοντιών και δημιουργούν οξέα. Τα οξέα αυτά επιτίθενται στο σμάλτο των δοντιών και προκαλούν την τερηδόνα.
Η επίθεση στο σμάλτο των δοντιών μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 20 λεπτά της ώρας μετά το τέλος ενός γεύματος ή ενός μικρογεύματος. Ακόμα και το παραμικρό τσιμπολόγημα μπορεί να δημιουργήσει τα οξέα. Θα ήταν λοιπόν ιδανικό να περιοριστούν τα ενδιάμεσα μικρογεύματα.
Για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να προστατεύουν τα δόντια και τα ούλα τους και να μειώνουν τον κίνδυνο της τερηδόνας, μάθετε τους να κάνουν τα εξής απλά πράγματα:
Να βουρτσίζουν τα δόντια τους δύο φορές την ημέρα με μια οδοντόπαστα με fluoride για να απομακρύνουν την πλάκα, το επίμονο επίστρωμα που προκαλεί την τερηδόνα.
Να καθαρίζουν τα δόντια τους με νήμα, μια φορά την ημέρα, για να απομακρύνουν την πλάκα που συσσωρεύεται ανάμεσα στα δόντια και κάτω από την παρυφή των ούλων, ώστε να μη σκληραίνει και μετατρέπεται σε πέτρα. Η πέτρα απομακρύνεται μόνο με καθαρισμό από τον οδοντίατρο.
Να έχουν μια ισορροπημένη διατροφή χωρίς πολλά άμυλα και ζάχαρη, τα οποία παράγουν τα οξέα της πλάκας και προκαλούν την τερηδόνα. Οταν τρώνε τέτοιες τροφές είναι προτιμότερο να τις τρώνε με τα γεύματά τους και όχι ενδιάμεσα γιατί το επιπλέον σάλιο που παράγεται κατά τη διάρκεια των γευμάτων καθαρίζει το στόμα από τις τροφές.
Να χρησιμοποιούν προϊόντα με fluoride για τον καθαρισμό του στόματος.
Να πηγαίνετε το παιδί σας στον οδοντίατρο για τακτικούς ελέγχους.
Θα ήταν χρήσιμο να παρακολουθήσετε τα παιδιά σας μέχρι να μάθουν τα εξής απλά πράγματα:
Να χρησιμοποιούν μια ποσότητα οδοντόπαστας fluoride, σε μέγεθος μπιζελιού και να μην την καταπίνουν.
Με μια μαλακή οδοντόβουρτσα να βουρτσίζουν με παλινδρομικές κινήσεις πρώτα την εσωτερική επιφάνεια των δοντιών, γιατί εκεί συσσωρεύεται περισσότερη πλάκα.
Να βουρτσίζουν την εξωτερική επιφάνεια κάθε δοντιού τοποθετώντας την οδοντόβουρτσα στην παρυφή των ούλων και κινώντας την παλινδρομικά.
Να βουρτσίζουν τη μασητική επιφάνεια κάθε δοντιού με μαλακές παλινδρομικές κινήσεις.
Με τη μύτη της οδοντόβουρτσας να καθαρίζουν την εσωτερική επιφάνεια των μπροστινών δοντιών και των επάνω και των κάτω.
Να βουρτσίζουν τη γλώσσα, είναι πολύ ευχάριστο!
To fluoride είναι η καλύτερη ασπίδα των δοντιών εναντίον της φθοράς. Είναι φυσικό φθοριούχο ασβέστιο, συνενώνεται με το σμάλτο των δοντιών και τα ενισχύει. Για τα περισσότερα παιδιά η τακτική χρήση μιας οδοντόπαστας με fluoride αρκεί για να προστατεύσει τα δόντια τους.
Για τα παιδιά που έχουν μεγαλύτερη τάση φθοράς των δοντιών και δεν πίνουν νερό ή γάλα με fluoride, ο παιδίατρος ή ο οδοντίατρός σας μπορεί να σας υποδείξει να τους δώσετε σταγόνες fluoride ή κάποιο στοματικό διάλυμα με fluoride σε συνδυασμό με την οδοντόπαστα.